Có người ví “Đà Lạt như người đẹp Paris – Miss Paris”, là thiên đường du lịch của Việt Nam. Bởi Đà Lạt là thành phố trên núi, có thiên nhiên độc đáo, kiến trúc độc đáo, con người độc đáo, luôn hấp dẫn du khách thập phương.

 Nằm trên độ cao 1.500m so với mực nước biển, Đà Lạt thuộc vùng khí hậu ôn đới, quanh năm mát mẻ. Một ngày, Đà Lạt có bốn mùa (sáng xuân, trưa hè, chiều thu, tối đông), nhiệt độ trung bình 20 độ C, thật lý tưởng cho du lịch và nghỉ dưỡng. Rừng thông là “Máy điều hòa” thiên nhiên khổng lồ, luôn ướp lạnh và thanh lọc khí trời Đà Lạt. Trong nội thành có rất nhiều hồ, thác, đồi, rừng, thung lũng, vườn hoa… gắn với những truyền thuyết hay và đẹp đến nao lòng. Đà Lạt là “Thành phố trong rừng, rừng trong thành phố”. Những rừng thông ngút ngàn trập trùng, những biệt thự thưa thớt ẩn mình giữa rừng thông xanh, luôn tạo vẻ đẹp hoang sơ, huyền bí. Dù đến đôi lần, du khách vẫn ngỡ ngàng với cái lạnh bất ngờ của Đà Lạt, là dịp để chưng diện trang phục mùa đông, giữa mùa hè Việt Nam. Ở Đà Lạt, đâu đâu cũng ngập tràn hoa tươi, đủ bảy sắc cầu vồng. Hoa bên đường phố, trong công viên, khu du lịch, công sở, trường học, khách sạn, vườn nhà, hoa trong các làng hoa, trang trại hoa bạt ngàn, đủ loại, nở suốt bốn mùa. Hoa quấn quýt chân người, hoa mỉm cười, tỏa hương, làm ngây ngất lòng người. Đà Lạt, thành phố “Ba không” – không đèn xanh đèn đỏ, không xích lô, không máy lạnh, là sự khác biệt nhất nước. “Đà Lạt như nàng Công chúa trong rừng” đài các, thân thiện, quyến rũ lạ kỳ. Thiên nhiên độc đáo đã làm nên “Thương hiệu Đà Lạt”.

 Ngoài thiên nhiên độc đáo, kiến trúc Đà Lạt cũng rất độc đáo. Đà Lạt – đậm nét kiến trúc Pháp thế kỷ XIX, với hơn 2.000 ngôi biệt thự cổ gần trăm tuổi xinh đẹp, là sự hoài niệm của người Pháp ở Đông Dương. Không bao giờ tìm thấy hai biệt thự giống hệt nhau (từ kiểu dáng, kích thước, đến cầu thang, lò sưởi), như những bông hoa khác nhau, mà người Pháp trang điểm nhan sắc cho “Mỹ nữ Đà Lạt”. Từ năm 1893 (Yersin tìm ra Đà Lạt) đến nay, dù đã pha trộn thêm kiến trúc Á đông và Âu – Mỹ, nhưng kiến trúc Pháp vẫn là nét chủ đạo ở xứ sở ngàn hoa này. Trải qua thăng trầm thời gian, Đà Lạt đã, đang và sẽ chọn kiểu biệt thự mái nhọn, với ống khói lò sưởi nhô cao, thật hài hòa với dáng thông cao gầy che chở. Kiến trúc Đà Lạt thật đặc biệt, ấm áp khi trời lạnh nhưng mát mẻ khi trời nóng, nhờ hai lớp cửa, trong kính ngoài chớp và hệ thống lò sưởi thông gió. Bất kỳ biệt thự nào cũng có cửa mở ra rừng thông, hồ nước, thung lũng hay vườn hoa, vườn rau. Có người bảo, người Đà Lạt yêu thiên nhiên và lãng mạn nhất nước. Chẳng thấy người Đà Lạt bẻ cây, hái hoa bao giờ. Hiện tại, Đà Lạt đang bảo tồn, tôn tạo các biệt thự cổ, xây mới nhiều khách sạn, biệt thự, công sở, trường học hiện đại, sang trọng kiểu Pháp. Đường đến Đà Lạt thật dễ dàng, thuận lợi. Du khách có thể đi máy bay, tàu hỏa, ô tô, xe máy từ bốn phương đến xứ sở sương mù. Riêng về lĩnh vực du lịch, Đà Lạt hiện có hơn 1.000 khách sạn, nhà nghỉ (trong đó có 244 khách sạn từ 1 đến 5 sao) với đội ngũ nhân viên du lịch chuyên nghiệp. Trong một ngày đêm, Đà Lạt đón tiếp khoảng 2 vạn du khách, với 33 doanh nghiệp lữ hành-vận chuyển phục vụ 24/24 giờ, 32 khu-điểm du lịch tham quan thu phí và hơn 60 điểm tham quan miễn phí. Năm 2014, Đà Lạt đón 4,8 triệu lượt khách, trong đó khách quốc tế chiếm khoảng 13%. Bí thư Thành ủy Đà Lạt Trần Đức Quận khẳng định, ngoài lợi thế về khí hậu và cảnh quan, Đà Lạt đang nỗ lực đa dạng hóa các sản phẩm du lịch (sinh thái, thể thao mạo hiểm, tham quan, nghỉ dưỡng, mua sắm, giải trí, nghiên cứu, đào tạo, hội nghị, hội thảo, triển lãm, thi đấu thể thao, tránh hè, tránh đông, tuần trăng mật, khám chữa bệnh…), đẩy mạnh liên kết với các trung tâm du lịch lớn trong và ngoài nước, nâng cấp đồng bộ cơ sở hạ tầng và nguồn nhân lực du lịch, tăng cường quản lý trật tự xây dựng và kiến trúc đô thị, để Đà Lạt xứng tầm là thành phố du lịch nổi tiếng. Đà Lạt từ xưa đến nay, là điểm đến lý tưởng cho du khách, giới văn nghệ sĩ, báo chí, các hãng phim trong và ngoài nước đến sáng tác, ghi hình và ngợi ca. Đà Lạt đang phấn đấu trở thành “Di sản Kiến trúc Quốc gia” và “Di sản Kiến trúc Thế giới”. Kiến trúc độc đáo cũng làm nên “Thương hiệu Đà Lạt”.

 Không chỉ có thiên nhiên độc đáo và kiến trúc độc đáo, con người Đà Lạt cũng rất độc đáo. Người Đà Lạt gốc là tộc người Lạt – (còn gọi là Lạch, K’ho Lạch, Đạ Lạch) xưa kia sống bên các con suối lớn (quanh hồ Xuân Hương, thác Cam Ly, Măng Lin, Đan Kia), ngày nay đang sinh sống ở chân núi Lang Biang, Tà Nung (ngoại ô Đà Lạt). Do quá trình di cư, hiện tại người Đà Lạt hội tụ từ 63 tỉnh thành trong nước và một số ngoại kiều, việt kiều. Dù là người vùng miền nào đến Đà Lạt cư ngụ, cũng đều mang nét chung là hiền hòa, thanh lịch, mến khách. Người Đà Lạt thân thiện, hiền lành, trọng chữ tín, tình nghĩa, làm ăn tà tà, đủ ăn đủ xài, đi đứng khoan thai, nói năng nhỏ nhẹ, ăn mặc kín đáo và lịch thiệp. Người Đà Lạt, ban đêm có việc ra phố thường đi có đôi có bạn (rất hiếm người đi một mình), nếu ai hỏi đường sẽ được chỉ dẫn chu đáo. Nhịp sống Đà Lạt chậm hơn các đô thị đồng bằng, bởi người Đà Lạt thích sống chậm, ít bon chen lam lũ. Không ở đâu như ở nơi đây, người Đà Lạt yêu từng cây thông, khóm hoa, thảm cỏ, từ người lớn đến trẻ em không nói tục, chửi thề, không chạy trên đường phố dù mưa hay nắng. Những người hành nghề buôn bán ở Đà Lạt ít nói thách, nhiều cửa hiệu luôn bán đúng giá, niêm yết giá và cho khách đổi hàng vui vẻ, không đốt vía, càm ràm bao giờ. Khi mới gặp lần đầu, người Đà Lạt không vồ vập, nhưng càng tiếp xúc càng tình cảm khó quên. “Hòn than kia đỏ đến hết lòng/ Mà ngọn lửa cứ giả vờ le lói/ Mùi nhựa thông theo sợi khói đi vòng”. Người Đà Lạt sáng tạo ra Lễ hội Hoa (sau này là Festival Hoa), Lễ hội Rượu Vang, Lễ hội Trà, Lễ hội Giỗ tổ Hùng Vương tại Đà Lạt. Tất cả những nét sinh hoạt, văn hóa ấy đã tạo nên phong cách người Đà Lạt. Người Đà Lạt cũng trở thành “Thương hiệu Đà Lạt”.    

Trải qua 122 năm hình thành phát triển, Đà Lạt đang nỗ lực phấn đấu trở thành “Thành phố Du lịch Nghỉ dưỡng nổi tiếng quốc gia và quốc tế”, là thành phố xanh – sạch – đẹp nhất nước, là trung tâm sản xuất rau – hoa cao cấp lớn nhất nước. Hãy đến với Đà Lạt để khám phá, trải nghiệm và tự hào về Đà Lạt – Thiên đường du lịch của Việt Nam.

Hà Hữu Nết

Hội Văn học Nghệ thuật Lâm Đồng