Tiếng Anh là ngôn ngữ. Nếu bạn có thể xóa bỏ trong đầu mình tảng đá nặng, tảng đá định kiến rằng “tiếng Anh là một môn học”, bạn sẽ thấy học tiếng Anh sẽ dễ dàng và thú vị như bạn học hát hoặc học cách sử dụng facebook.

Phần lớn người học tiếng Anh đều gặp khó khăn trong việc xác định lộ trình học tiếng Anh của mình. Họ cảm thấy giống như đang bị lạc trong một thành phố lớn, không những không thông tỏ đường đi mà còn không biết cả đích đến của mình là gì. Không những thế, họ còn chẳng có chút xíu hứng thú gì với cái thành phố thênh thang dễ lạc ấy. Vậy phải làm sao?

Hãy thư giãn, thoải mái và thong thả tận hưởng thành phố xinh đẹp mang tên “Học Tiếng Anh”, bạn sẽ không lạc đường nếu làm theo những chỉ dẫn sau:

Bước 1: Hãy bắt đầu bằng con đường mang tên LISTENING.

Bạn có thể học nghe tiếng Anh mọi lúc và ở mọi nơi với rất nhiều kiểu hình khác nhau: nghe nhạc tiếng Anh, xem phim tiếng Anh, nghe tin tiếng Anh, nghe truyện kể tiếng Anh, nghe các bài diễn thuyết bằng tiếng Anh, nghe các bài hội thoại của các giáo trình học tiếng Anh,… Nói chung, bạn chỉ cần tìm cho mình một hoặc một số nội dung nghe và hình thức nghe mà bạn cảm thấy thoải mái, thú vị nhất.

Bước 2: Mọi ngôn ngữ đều có giai điệu. Tiếng Anh cũng thế.

Tiếng Anh là một ngôn ngữ giàu giai điệu. Một khi nắm bắt được giai điệu đó, bạn sẽ thấy học tiếng Anh đơn giản và thú vị hơn rất nhiều. Vì vậy hãy bắt đầu học tiếng Anh như cách các bạn học hát một bài hát. Bạn luôn phải lắng nghe giai điệu bài hát, ghi nhớ giai điệu đó trong đầu, ghép giai điệu đó với lời và cuối cùng là hát bài hát đó, lời bài hát theo giai điệu. Vì vậy, đối với tiếng Anh (và đối với tất cả những ngoại ngữ khác cũng vậy), hãy làm theo cách này: Sau khi tìm được nội dung nghe ưng ý (ví dụ như phim chẳng hạn), bạn hãy nghe từng câu nói của họ và ư a theo “giai điệu” và “nhịp điệu” (thực sự thì đó là ngữ điệu) của câu nói.

Ví dụ: Khi nghe câu: “I love you”, bạn có thể tạo thành 1 giai điệu trong cổ họng giống như khi vừa bị bịt miệng vừa nói “ư ứ ừ”.

Ở bước này, các bạn hãy nhớ rằng bạn không chỉ cần cố gắng bắt chước theo giai điệu mà còn nên cố gắng bắt chước cả tốc độ (nhịp điệu) của lời nói nữa nhé!

Bước 3: Hãy bắt đầu bập bẹ, nhưng hãy bập bẹ một cách tinh tế:

Học nói một ngôn ngữ đơn giản chỉ là bắt chước cách tạo ra các âm thanh và quy tắc sắp xếp các âm thanh đó. Đây là công đoạn khó nhất. Rất nhiều bạn vội vàng và thiếu tinh tế ở bước này. Ở bước này, các bạn hãy luyện cách phát âm từng từ trong câu. Hãy nhớ, thật tinh tế. Lúc này, hãy quên cách phát âm tiếng Việt đi mà hãy chỉ tập trung bắt chước âm thanh mình nghe được.

Tiếng Anh hầu như không có âm nào giống với tiếng Việt mình. Tôi dám cá rằng phải đến 90% chúng ta đều phát âm chữ “I” (tôi) khác với cách người bản địa phát âm. Vi sao thế nhỉ? Đó là vì ngay khi nghe thấy người ta phát âm chữ này, chúng ta đều vui mừng phiên âm vào vở: “I à /ai/”. Nhưng nếu các bạn tinh tế hơn, quan sát kỹ càng hơn khẩu hình của người nói, các bạn sẽ thấy miệng họ hơi khác miệng mình khi phát âm âm này.

Ví dụ dài dòng tôi nêu trên chỉ nhằm minh họa sự khác nhau tưởng như nhỏ nhưng nếu bỏ qua vì thiếu kiên nhẫn và thiếu tinh tế, chúng ta sẽ tạo ra một chuỗi các âm thanh khác bản gốc. Nếu vậy chúng ta sẽ hát một bài hát rất khác với ca sĩ mất rồi.

Vì vậy cho nên dù luyện tập thật chậm, nhưng hãy tinh tế, không được xấu hổ mà hãy cố gắng hết sức xem mình đã bắt chước âm đó giống với người ta hay chưa. Hãy thử thu âm lại giọng mình và nghe thử xem có khác họ nhiều không nhé!

Bước 4: Đã đến lúc ghép lời với nhạc.

Hãy ghép các từ các bạn luyện tập được ở bước 3 lại với nhau và thêm vào đó giai điệu các bạn có ở bước 2. Lại nghe, lại bắt chước. Cứ luyện tập như vậy khoảng vài chục lần, hoặc ngay cả cả trăm lần, các bạn cũng chỉ mất khoảng 15 – 30 phút một câu.

Nếu một tuần bạn học được 3 câu trôi trảy và “hát” nó hay như phiên bản gốc, một năm bạn sẽ “hát” được 156 câu. Và tất nhiên là sau đó, bạn còn có thể tự sáng tác thêm 156 x n các câu khác tương tự câu gốc nữa. Bạn có nghĩ sau 7 năm học tiếng Anh ở phổ thông, bạn học được nhiều hơn thế?

 Bước 5: Cuối cùng, hãy nhớ lại cách bạn đã học nói tiếng mẹ đẻ. Đại lộ LISTENING đang đưa bạn tới đích.

Đây đơn giản là lúc các bạn có thể tự tin hát bài hát của mình, biến tiếng Anh thành ngôn ngữ của bạn bởi bạn đang học nó theo cách ngày bé bạn học tiếng Việt – tiếng mẹ đẻ.

Bốn bước các bạn vừa thực hiện chính là quy trình học ngôn ngữ mẹ đẻ. Các bạn hãy luôn nhớ rằng: lắng nghe và bắt chước, bạn sẽ biết nói, biết đọc, biết viết và thông thạo ngữ pháp một cách tự nhiên.

Lời kết:

Lời khuyên của tôi dành cho các bạn đó là: Đừng đặt mục tiêu quá lớn, các bạn sẽ dễ nản. Hãy nghe bất cứ lúc nào có thể và luyện nói 3 câu thông dụng mỗi tuần. Thứ bạn có được sau 1 năm sẽ là rất nhiều đấy.

(Đề xuất: nghe đi nghe lại 1 bài nghe trong 1 tuần hoặc lâu hơn thế cũng là 1 cách hay để thấm nhuần giai điệu đấy các bạn ạ)

Chúc các bạn tìm thấy kho báu quý giá và thú vị trên Đại lộ LISTENING.

ThS. Nguyễn Hoàng Thanh Trang

Khoa Ngoại ngữ, Trường Đại học Yersin Đà Lạt