Công trình dân cư Top Towers tại thành phố Sao Paolo, Brazil dưới sự thiết kế của Konigsberger Vannucchi được xây dựng từ năm 2007 đến 2008 với diện tích khu vực là 3,800 m2 và tổng diện tích xây dựng là 25,930 m2. Dự án này được yêu cầu thiết kế hai khối tháp văn phòng tại địa hình vốn khá khó khăn do hình thù hẹp và dài của khu đất. Tuy nhiên, vị trí của khu đất lại thật sự rất hiếm có với địa điểm ngay tại ngã ba của một trong các đại lộ quan trọng nhất của thành phố Sao Paolo là đại lộ Paulista, đại lộ Vergueiro và đại lộ Vinte e Três de Maio. Cơ hội để thiết kế một công trình mới tại một vị trí như vậy cũng đồng thời đưa đến một tiềm năng lớn cho việc tạo nên một landmark với tầm nhìn rất dễ nhìn thấy trên nền trời của thành phố.
Do vậy, hai nguyên tắc chính được đặt ra trong việc phát triển dự án Top Towers. Nguyên tắc đầu tiên là một mục lục các yêu cầu phổ biến được đặt ra từ thị trường bất động sản, với việc bao gồm sử dụng các ban công tiềm năng của công trình, tối ưu hóa các khu vực tư nhân và việc áp dụng mối quan hệ tương tác tốt nhất có thể giữa khu vực tư nhân và cộng đồng. Nguyên tắc thứ hai nằm trong sự trăn trở của các kiến trúc sư là kiến tạo cho dự án với sự phong phú theo thông lệ và ấn tượng về sự mềm mại để có thể tạo ra một hình mẫu đô thị mới.
Hai nguyên tắc khá mâu thuẫu nhau này cần phải được đồng nhất trong việc sử dụng các kỹ thuật xây dựng đơn giản và khả thi cao về kinh tế, thông thường được sử dụng tại các công trình văn phòng hạng trung của Brazil. Việc này đòi hỏi công sức trong việc tìm tòi những ứng dụng, công nghệ mới và tiên phong cho phương thức xây dựng công trình phổ biến và truyền thống. Cái đi tìm là một giải pháp công nghệ đơn giản mà không dẫn đến sự tối giản trong việc tạo ra hình khối công trình, và khá mâu thuẫn là trở thành một cách thức thể hiện kiến trúc cho sự đa dạng, phong phú về các hình thái đô thị xung quanh công trình.
Hai khối tòa tháp được tạo ra bằng các phòng văn phòng nhỏ có thể nhập chung lại với nhau tùy theo chủ sở hữu theo nhiều phương thức đa dạng khác nhau. Do vậy, việc này mang lại gần như khả năng vô hạn trong việc sắp xếp các khu vực và hình dạng cho từng khu thương mại. Xuất phát từ lo lắng cho sự linh hoạt tại các mặt bằng đã mang đến đề nghị áp dụng các khối lõm vào tăng dần theo chiều cao của tòa tháp. Vì thế sẽ xuất hiện nhiều loại hình mặt bằng khác nhau, và những khối lõm vào này sẽ được nhô ra tại chiều bên kia tại mỗi tòa tháp.
Các ban công được bố trí vào từng phòng văn phòng với việc bao gồm hai công năng. Công năng đầu tiên về đặc tính kỹ thuật là việc lắp đặt các cục máy lạnh, và công năng thứ hai là một không gian dành cho khoảng lặng ngắm nhìn cảnh đẹp xung quanh. Mặc dù các ban công mở tại các phân khu thương mại là một đề xuất không điển hình, nhưng giải pháp mang lại là thật sự rõ ràng, khi cân nhắc đến góc nhìn toàn cảnh đẹp hướng đến tận khu thương mại của thành phố tại một hướng và các sân cỏ xanh mát tại hướng kia, và cũng bao gồm góc nhìn gần như toàn bộ trục đại lộ Paulista nổi tiếng.
Các ban công được phân bố trong trò chơi dịch chuyển giữa các tầng lầu, tạo ra một tổ hợp mà ban đầu có vẻ ngẫu nhiên, nhưng nếu nhìn từ một khoảng cách xa, là sự củng cố cho cảm giác kéo căng giữa hai tòa tháp, cũng giống như các mảnh vỡ trong một vụ nổ tại hướng ngược lại.
Về mặt kết cấu, các ban công này có công năng như một phần kéo dài nhỏ nhằm cân bằng với các sàn bêtông dầy nâng đỡ từng tầng. Giải pháp này cho phép một tổ hợp trong trò chơi dịch chuyển mà không cần di chuyển vĩnh viễn hệ khung dầm và cột hình thành nên bộ khung công trình. Kết quả đạt được cuối cùng là một vẻ bề ngoài có tính phức tạp cao, nhưng thực sự được phát triển dựa vào các yếu tố cơ bản về thiết kế và kết cấu đơn giản nhưng khắt khe.
Sự phức tạp nói trên được gia tăng bằng một loạt các khối lõm sâu tại nhiều điểm khác nhau của hai tòa tháp, trông như là một số khu văn phòng bị dịch chuyển tạm thời. Việc này cho phép sự tiếp cận giữa không gian sảnh chung tại từng tầng và ngoại thất của công trình, mang lại ánh sáng và không khí đến cho không gian thường bị không được để ý này.
Hai tòa tháp được bố trí dọc theo khu vực địa hình, nhưng hơi lệch đi giữa hai tòa tháp nhằm làm cho toàn thể công trình có các diện mạo hoàn toàn khác nhau tùy thuộc vào vị trí chúng được nhìn thấy. Từ hướng nam, hai tòa tháp tách ra khỏi nhau thành hai khối riêng biệt, còn từ phía bắc thì chúng nhập lại trở thành một kim tự tháp nguyên khối duy nhất.
Các vật liệu được chọn với sự ưu tiên dành cho tính khả thi về chi phí công trình và tính hiệu quả. Các vật liệu hoàn thiện bên ngoài là các vật liệu dễ sử dụng, dễ bảo quản và có độ bền cao được tận dụng, trong khi các vật liệu có giá thành cao mà sẽ không tạo tác động lớn lên giá trị thẩm mỹ cuối cùng sẽ được dẹp bỏ. Phương án này thừa nhận rằng kiến trúc tốt sẽ thể hiện nó thông qua vẻ đẹp và sự hài hòa về hình khối, mà không qua việc sử dụng đơn thuần các vật liệu phức tạp không gia tăng thêm giá trị nào cho tiêu chuẩn thiết kế ngoại trừ giá thành cuối cùng. Bằng cách này, toàn thể công trình đã cố gắng đạt được một diện mạo kiến trúc được nhìn nhận mang lại sự hào phóng cho thành phố, mà không quá tốn kém cho chủ đầu tư.
Về mặt ý tưởng, công trình Top Towers nhắm đến việc tạo nên hình mẫu, một cách hiện đại và đổi mới, các mặt đứng sống động cho rất nhiều công trình xây dựng tại Sao Paulo từ những thập niên 40, 50 và 60 hiện vẫn tồn tại tại khu vực thương mại thành phố. Tác động của công trình về ánh sáng và bóng đổ cũng tạo sự liên hệ đến việc thiết kế kiến trúc hiện đại thế giới hiện nay, cái mà kiến trúc, một lần nữa, là người giữ vai trò chủ đạo đầy truyền cảm cho môi trường xây dựng thành phố.
TRẦN QUỐC TUẤN
